PROFIL ASPI I JEGO WYZWANIA

Przyglądając się szczegółowo niektórym mocnym stronom i wyzwaniom, które możesz dostrzec u osoby z profilem Aspergera, pamiętaj, że osoby z tymi profilami nie są do siebie podobne; mogą różnić się od siebie jeszcze bardziej pod względem obszarów swojej siły niż pod względem obszarów wyzwań.

Osoby o profilu Aspergera zwykle mają trudności z:

Regulacją sensoryczną:

• Niechęć lub pragnienie pewnych typów/intensywności bodźców sensorycznych.
• Ekstremalna wrażliwość lub względna niewrażliwość na widoki, dźwięki, zapachy, smaki lub tekstury. Wiele osób znacząco poprawia swoje przetwarzanie sensoryczne przynajmniej w pewnym stopniu, w miarę dojrzewania.
• Integrowanie wielu wrażeń na raz i nieodpowiednie reagowanie.
• Zakłócone/zaburzone planowanie motoryczne (wykorzystanie ciała do wykonania zadania w sposób sekwencyjny, płynny i ergonomiczny).
• Zaburzone przetwarzanie słuchowe, wizualne, które może przyczynić się do trudności z utrzymaniem się w różnych sytuacjach społecznych i w nauce.

Regulacją emocji i lęku:

• Zakłócona zdolność do  rozpoznawania, jakie emocje się odczuwa i jak wyglądają one u siebie i u innych.
• Trudność w zrozumieniu gradacji emocji; dopasowanie reakcji emocjonalnej do ludzi, czynności i otoczenia.

Regulacją uwagi i impulsów:

• Kontrolowanie reakcji ucieczki lub walki, gdy jest się niespokojnym – zakłócone.
• Filtrowanie bodźców zewnętrznych niewłaściwe.
• Deficyt analizy istotnych i nieistotnych informacji.
• Utrzymywanie uwagi na nieistotnych, szczegółowych informacjach, pozbawionych analizy całości.
• Przenoszenie uwagi z jednej rzeczy na drugą utrudnione.
• Intensywne, wąskie, czasochłonne zainteresowania osobiste, czasami o charakterze ekscentrycznym, które mogą powodować izolację społeczną lub przeszkadzać w wykonywaniu codziennych zadań.
• Podatność na stres, czasami prowadząca do problemów psychologicznych lub emocjonalnych, w tym niskiej samooceny, depresji, lęku lub zachowań obsesyjno-kompulsyjnych.

Teorią umysłu/przyjmowaniem perspektywy:

• Deficytowe rozpoznawanie i rozumienie myśli, uczuć i intencji innych ludzi ze względu na tendencję do ignorowania lub błędnej interpretacji takich wskazówek, jak wyraz twarzy, mowa ciała i intonacja głosu.
• Słabe i niewydajne przetwarzanie informacji społecznościowych.
• Trudność z rozumieniem jak być taktownym.

Elastycznym myśleniem:

• Słabe radzenie sobie ze zmianami w znanych rutynach i schematach.
• Widzenie tylko jednego sposobu wykonania zadania/rozwiązania problemu.
• Utrudnione przyjmowanie opinii, porad, sugestii lub pomocy od innych osób.
• Zmiana może wywoływać niepokój, podczas gdy znajome przedmioty, ustawienia i rutyny dają poczucie bezpieczeństwa. Jednym z rezultatów jest trudność w przechodzeniu z jednej czynności do drugiej: z jednej klasy do drugiej, z pracy do obiadu lub z mówienia do słuchania.

Centralną koherencją spójnością/uogólnieniem/główną ideą

• Słabe widzenie całościowego obrazu ze względu na tendencję do skupiania się na szczegółach danej sytuacji.
• Kłopot z abstrahowaniem głównej myśli z tekstu lub rozmowy.
• Słabe rozpoznawanie i kategoryzowanie informacji.
• Zakłócone rozumienie złożonych lub abstrakcyjnych pojęć.
• Trudność z uogólnianiem umiejętności z jednego ustawienia do drugiego.

Funkcjonowaniem wykonawczym/rozwiązywaniem problemów:

• Trudność w organizowaniu myśli i materiałów.
• Kłopot z wyrażeniem myśli na piśmie.
• Duże trudności w zarządzaniu czasem.
• Słabe ustalanie priorytetów, inicjowanie i kończenie zadań.
• Zaburzone generowanie nowatorskich lub alternatywnych rozwiązań.

Pragmatyką społeczną:

• Bycie niezręcznym lub niegrzecznym i nieumyślne denerwowanie innych.
• Niedostrzeganie i niepoprawna interpretacja komunikacji niewerbalnej innych osób (gesty, pozycja ciała, wyraz twarzy i ton głosu).
• Słabe modulowanie własnej komunikacji niewerbalnej.
• Słabe inicjowanie, dołączanie i utrzymywanie rozmowy.
• Odpowiednie bez używania humoru i sarkazmu; słabe zrozumienie, jak inni ludzie używają sarkazmu i humoru.
• Poczucie inności i odłączenia od reszty świata; nie „pasowanie do reszty” — czasami nazywanym syndromem „niewłaściwej planety”.

Samoświadomością:

• Słabe/nieprawidłowe postrzeganie i wyrażanie własnych uczuć.
• Niezrozumienie/ słaba akceptacja własnych mocnych i słabych stron.
• Brak opracowywania strategii kompensowania słabych stron i budowania na mocnych stronach.
• Słaba wiedza, kiedy ktoś potrzebuje pomocy; prosić o pomoc.
• Ogromna trudność w rozpoznawaniu i ochronie przed prześladowcami.

Chroniczne zmęczenie:

• Trudności z snem.
• Zmęczenie spowodowane stymulacją sensoryczną w określonych środowiskach.
• Zmęczenie spowodowane świadomym umysłowym przetwarzaniem informacji, które inni mogą przetwarzać intuicyjnie.
• Wyczerpanie spowodowane łatwo wyzwalanym układem nerwowym (aktywna reakcja „walcz lub uciekaj”).

Szanując możliwości i człowieczeństwo osób z zespołem Aspergera, nie należy lekceważyć ich zmagań i cierpienia, jakie mogą znosić. Społeczeństwo zaprojektowane i zdominowane przez neurotypową większość może wydawać się niesympatyczne, a nawet przytłaczające dla osoby Aspi.